De Wereldreiziger (begin maart 2020)

Superdiversiteit is in De Wereldreiziger een feit en zelfs een bewuste keuze. De tolerantie voor het anders-zijn en zichzelf-zijn ligt hoog bij de leerlingen, maar op het gebied van samen school maken kan en wil de school nog vorderingen maken. Hoe kunnen de leerlingen een echte groep vormen, meer interesse tonen in elkaar, nog beter samenwerken, leren participeren en meer verbinding creëren?

Niet dat het een echt probleem vormt op de school, maar het team kiest er toch voor om zich hierin te versterken. Het wil niet zomaar kinderen laten samenwerken, maar ze leren om samen te werken. Zoiets duurt jaren en vergt heel wat stappen in het leerproces.

Duurzame verandering

De school kiest er dan ook bewust voor om niet zomaar leuke acties uit te werken en op te zetten.Ze zoeken naar een duurzame en effectieve manier om het ‘samenverhaal’ te realiseren en in te bedden in de ganse schoolwerking. Dat is ook de reden waarom de school eerst kaders en leerlijnen wil ontwerpen. Dat gebeurt in eerste instantie door een ontwikkelteam binnen de school onder begeleiding van 2 collega’s van Actief Burgerschap (Pieter en Jeroen).

In De Wereldreiziger krijgt het ontwikkelteam heel wat zelfstandigheid, mandaat en een aantal uren per maand vrij om hieraan te werken. Dat wil niet zeggen dat het traject geen extra druk geeft aan collega’s: verspreid over een jaar valt het misschien wel mee, maar in sommige weken, waar ook andere deadlines tellen, wordt het soms wel veel.

Ook voor Pieter Van Laer waren het soms pittige dagen. “Voor mij was het de eerste keer dat ik de rol van procesbegeleider opnam in het kader van Actief Burgerschap. In begin was ik vooral bezig met wat mijn rol zou kunnen zijn, waar ligt de verantwoordelijkheid van de ontwikkelgroep etc? Maar dat werd vrij snel duidelijk! Een procesbegeleider heeft verschillende rollen. De ene keer onderzoek ik mee mogelijke pistes, de andere keer zorg ik ervoor dat de ontwikkelgroep tot afspraken rond de inhoud, deadlines, … komt en deze respecteert. Of ik breng goesting binnen, als motivator. Het kan allemaal!”.

Leerlijnen ontwikkelen

Dit schooljaar werd er hard gewerkt aan de ontwikkeling van leerlijnen. De afspraken die gemaakt worden per graad moeten ervoor zorgen dat leerkrachten gericht ieder jaar kunnen verder bouwen op elkaar. Dat biedt collega’s een houvast: waarom doen we dit en waarbinnen past dit? En de leerlingen? Die groeien doelgerichter in hun leerproces.

De leerlijnen zijn ondertussen klaar en worden nu voorgelegd aan het team. Ook dat gebeurt op democratische wijze. Het is belangrijk dat iedereen van het team zich hierin kan vinden en de afspraken haalbaar acht. Een democratische school word je immers in de eerste plaats op een democratische manier.

Kader voor enkele acties

Eens dat rond is, zal de ontwikkelgroep concrete acties uitwerken voor op de klasvloer. Eén van mogelijke acties is het opstellen van een leidraad voor kringmomenten aan het begin van de dag. “We hebben afgesproken dat we zowel in de kleuter- als lagere school de dag starten in een kring. Sommige collega’s gaven aan nood te hebben aan richtlijnen, nu gebeuren gesprekken in alle klassen anders ” zegt leraar Thalia. Met een leidraad kunnen we leerlijnen koppelen, topics zoals samenwerking, bespreken van de actualiteit of klasdynamieken structureler aan bod laten komen. Een kringmoment wordt zo ook een moment waarop kinderen leren van elkaar. Thalia schrijft momenteel een kader uit en zal dit testen in haar klas. Volgend schooljaar wordt alles dan geïmplementeerd in de hele school.

Het project levenslessen wordt uitgewerkt binnen de levensbeschouwelijke lessen. Ook dit project heeft als doel om te verbinden en te leren van elkaars wijsheid en zal volgend jaar echt van start gaan.

In het kader van de zorgwerking en leerlingenbegeleiding leeft ook het plan om een groeiboekje te maken als een soort leerpad voor leerlingen over hoe ze actieve burgers kunnen worden. Het is de zorgcoördinator die daarrond een kader zal uitschrijven om nadien in de hele school te implementeren.

Succesformule van een democratische school?

Samenhang democratische school en andere doelen in zorg, eindtermen…

“Omdat ik in de ontwikkelgroep zit, zie ik overal leerlijnen die perfect matchen. Er is wel degelijke samenhang met andere doelen in ons zorgbeleid, de eindtermen etc.  Ik zie dat omdat ik hierin verdiept ben dankzij de ontwikkelgroep. Ik begrijp dat dit inzicht moeilijker is voor collega’s die nog niet zo nauw betrokken zijn. Het is aan ons (ontwikkelgroep) om daar werk van te maken en collega’s mee te nemen in dit traject. Zodat zij ook zien dat dit er niet zomaar bovenop komt” zegt Thalia.

Wat volgens Pieter de succesformule is van een democratische school? “Een democratische school blijf je als je een democratische blik ontwikkelt. Van zodra je democratische principes in werking en inhoud met de nodige aandacht in een school duurzaam verankert ga je ook in alle nieuwe uitdagingen waarmee een school te maken krijgt, in alle beslissingen die je moet nemen, die democratische blik gebruiken” aldus Pieter.

Thalia beaamt. Ze wil haar dank nog kwijt aan de 2 procesbegeleiders die ze als een absolute meerwaarde beschouwde. “Zeker in het begin, het was een super leerrijke ervaring. Volgend schooljaar is het aan ons. Dat wordt spannend zonder deze intensieve begeleiding van Jeroen en Pieter!”